De agrarische sector heeft van oudsher een bijzondere positie in het fiscale landschap. De meest uit het oog springende regelingen waren tot voor kort de landbouwregeling en de landbouwvrijstelling. De landbouwregeling (speciale BTW-regeling voor de sector) is per 1 januari 2018 afgeschaft. De Algemene Rekenkamer stelde in mei dit jaar voor om de landbouwvrijstelling ook maar af te schaffen, omdat deze geen doel meer zou dienen.
Voor de agrarische sector is de bedrijfsopvolgingsregeling (BOR) van minstens zo’n groot belang. Door deze regeling is het mogelijk om het (boeren)bedrijf voor een laag bedrag over te nemen, zonder heffing van schenkbelasting. Er dreigt echter een afschaffing of een (forse) versobering. In dit artikel willen we de risico’s schetsen, maar ook ingaan op de maatregelen die u nu nog kunt treffen.
Bedrijfsopvolgingsregeling (BOR)
In de agrarische sector is het gebruikelijk dat de ‘jonge generatie’ een lage overnamesom betaalt bij de overname van het bedrijf. Een overnamesom gebaseerd op de vrije waarden zou ook absoluut onbetaalbaar zijn. Door de forse stijging van de grondprijzen, is zelfs een overname tegen waarde in verpachte staat vaak al te hoog gegrepen.
Fiscaal gezien vragen bij een bedrijfsoverdracht meestal drie belastingen de aandacht: overdrachtsbelasting, inkomstenbelasting en schenkbelasting. Voor de overdrachtsbelasting is meestal een vrijstelling te benutten. Voor de inkomstenbelasting is de fiscale schade meestal te voorkomen (doorschuiven of stakingslijfrente). De schenkbelasting is met behulp van de BOR (grotendeels) te voorkomen. Althans, nu nog wel.
Ontwikkelingen
De meeste linkse partijen hebben in het verkiezingsprogramma opgenomen de BOR af te schaffen. D66 pleit voor een forse inperking van de BOR, in combinatie met een forse stijging van de schenkbelasting-tarieven. Het is dan ook niet ondenkbaar dat in de huidige formatie de BOR besproken zal worden en mogelijk versoberd zal worden. Gelet op de actualiteit (woningnood, stikstof) zou het sommige partijen heel goed uitkomen om de bedrijfsoverdracht in de agrarische sector lastiger te maken (we horen politici letterlijk zeggen dat boeren veel landbouwgrond ‘bezetten’). Dat de BOR in de toekomst minder ruim wordt dan dat die momenteel is, lijkt wel zeker.
De vraag is of dit direct een groot probleem is. Bij een schenking van een onderneming mag de onderneming gewaardeerd worden tegen de voortzettingswaarde. En die is gebaseerd op toekomstige kasstromen. Omdat deze in de agrarische sector veelal laag zijn, hoeft een inperking van de BOR niet direct een heel groot probleem te zijn. Het probleem is, dat we niet weten of de BOR blijft bestaan, en zo ja: hoe de BOR zal worden ingeperkt. En zal er dan nog een overgangsregeling komen?
Wat kunt u doen?
- Momenteel zijn wij druk doende om bij ondernemers een gedeeltelijke bedrijfsoverdracht uit te voeren, waarbij de schenking nu al grotendeels plaatsvindt. De uittredende partij schenkt dan nu een gedeelte van de onderneming om niet over aan de volgende generatie. De BOR kan hierop worden toegepast. Over enkele jaren (als de tijd rijp is voor beide generaties), zal dan het laatste gedeelte van de onderneming worden overgedragen. Voor dat laatste gedeelte vraagt de overdragende partij dan de gehele gewenste overnamesom, waardoor er op dat moment geen / een lage fiscale schenking plaatsvindt.
- De bedrijfsoverdracht nu in zijn geheel laten passeren is uiteraard ook een optie, mits aan de voorwaarden van de BOR wordt voldaan.
Is de opvolger nu nog geen firmant, dan zijn er twee routes.
1. De opvolger krijgt nu ineens de onderneming (grotendeels) geschonken. De BOR kan nu direct worden benut. De opvolger moet de onderneming nog minimaal 5 jaar voortzetten.
2. De opvolger treedt nu toe toe de firma / maatschap en over 3 jaar wordt de onderneming (grotendeels) geschonken. De BOR kan dan over 3 jaar worden benut. De opvolger moet daarna de onderneming nog minimaal 5 jaar voortzetten.
In de eerste variant is het nadeel dat er niet kan worden doorgeschoven naar de opvolgers. De ‘oude generatie’ moet afrekenen met de Belastingdienst. Dit is mogelijk nog (grotendeels) te voorkomen met een stakingslijfrente.
Het voordeel voor de eerste variant is dat de BOR nu direct en volledig kan worden benut. Het traject van de bedrijfsoverdracht is veel korter (en dus goedkoper). In de 2e variant kan er wél worden doorgeschoven, maar is het onzeker hoe de BOR er over 3 jaar uitziet.
Tip
Er zijn mogelijk subsidiemogelijkheden die deels tegemoetkomen in de advieskosten rondom een bedrijfsoverdracht. Wij staan u graag bij in de mogelijkheden!
Laat u informeren en adviseren! Het belastingvoordeel van een goed geplande bedrijfsoverdracht kan zomaar meer eens het veelvoudige van uw jaarwinst bedragen!
